Okyanusların derinliklerinde, yüzeyin binlerce metre altında büyük maden yatakları bulunmaktadır. Bu madenler, temiz enerji teknolojilerinin üretiminde önemli bir rol oynarlar. Bu teknolojiler, iklim değişikliğiyle mücadelede kritik öneme sahip olmakla beraber, aynı zamanda bu madenler askeri teçhizat ve silah üretiminde de kullanılabilir.
Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi (ISA) tarafından yapılan lisans başvuruları ile, dünya genelinde maden arayışı hız kazanmıştır. Özellikle Kuzey Pasifik Okyanusu'ndaki Clarion-Clipperton Bölgesi, Kuzey Atlantik'teki Orta Atlantik Sırtı, Hint Okyanusu ve Kuzeybatı Pasifik'te yoğun arama faaliyetleri gözlenmektedir. ISA'nın verdiği 31 araştırma lisansının 17'si Clarion-Clipperton bölgesine aittir. Bu bölgede, manganez, kobalt, nikel ve bakırdan zengin polimetalik yumrular bulunmaktadır.
Temiz enerji teknolojileri, fosil yakıtlı teknolojilere kıyasla çok daha fazla madene ihtiyaç duyar. Örneğin, elektrikli araçlar fosil yakıtlı araçlara göre altı kat daha fazla mineral gerektirir. Dolayısıyla, dünya genelinde maden talebinin 2050 yılına kadar beş kat artması beklenmektedir.
Bu talebi karşılamak için derin deniz madenciliğine olan ilginin artması, çevresel tartışmalara yol açmaktadır. Bilim insanları ve çevre örgütleri, derin deniz madenciliğinin çevresel etkileri konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Bu konuda, Kaliforniya Üniversitesi'nden Profesör Lisa Levin, derin deniz madenciliğinin okyanus ekosistemi üzerindeki olası etkileri konusunda endişelerini dile getirmiştir.
Jeopolitik olarak, Çin'in derin deniz madenciliğine olan ilgisi dikkat çekmektedir. Çin, ISA'nın verdiği madencilik lisanslarının beşini almıştır. Bu durum, Çin'in kritik madenlerin işlenmesi ve kontrolünde önemli bir rol oynayabileceğine işaret etmektedir. Bu da, diğer büyük ekonomiler için jeopolitik bir kaygı kaynağı oluşturmaktadır.
ABD, Avustralya, Kanada, Japonya ve Avrupa Birliği’ne mensup olan ülkeler gibi, maden güvenliği ve dışa bağımlılığı azaltmak için stratejik ortaklıklar kurmaktadırlar. Ancak, Çin'in maden kaynaklarına olan artan ilgisi karşısında bu tür stratejik adımların yeterli olup olmayacağı soru işareti olarak kalmaktadır.
Sonuç olarak, derin deniz madenciliği, temiz enerji teknolojilerinin gelişimi için kritik olan maden kaynaklarına erişimi kolaylaştırabilir. Ancak, bu kaynaklara erişim, hem çevresel hem de jeopolitik risklerle doludur. Bu değerli kaynakların etkili ve adil bir şekilde yönetilmesi için uluslararası işbirliği ve sürdürülebilir madencilik uygulamaları kritik öneme sahiptir.
Kaynaklar:
Why has the race for deep-sea mining accelerated? – BBC News Turkish
Photo by Ben Wicks on Unsplash